Тоғызқұмалақтан
аттестациядан өтетін төрешілер үшін -2019 жыл
(Тоғызқұмалақ қағидасы мен ережесі -2015 ж)
р/с |
Сұрақтар мәтіні «А» топтамасы |
№1 |
«Тоғызқұмалақ» кітабын С.Аманжолов қай жылы жазған? |
№2 |
Тоғызқұмалақ тақтасындағы әріптік белгілерді сандық белгілерге көшіру авторы кім? |
№3 |
Ойын ерекшеліктері нешеу және оларды сипаттап беріңіз |
№4 |
Реттелмелі швейцар жүйесі бойынша өтетін жарыстардағы ойын сандарын шектеу мөлшері қандай? |
№5 |
Бір күнде өтетін екі ойынның (классикада) арасындағы үзіліс мерзімі қандай? |
№6 |
Жүріс санау тәсілінің авторы кім? |
№7 |
Жарыс аяқталған соң нәтижелер кестесін команда жетекшілері қанша уақыттан соң талап ете алады? |
№8 |
Бас төрешілер алқасының мүшелері қанша адамнан тұрады? |
№9 |
Облыстық, қалалық, аудандық жарыстарда қатардағы төрешілер саны қандай? |
№10 |
Наразылық беру мерзімі мен тәртібі қандай? |
№11 |
Айналма жүйе бойынша өткен жарыста қай коэффициентке сүйеніп жеңімпаздарды анықтайды? |
№12 |
Ойын сағаты бастаушы ойыншының қай жағына қойылады? |
№13 |
Тоғызқұмалақтан алғашқы Әлем чемпионаты қай жылы және қай қалада өтті? |
№14 |
Тоғызқұмалақтан «Спорт шебері» ресми атағына тұңғыш ие болған спортшы кім? |
№15 |
Тоғызқұмалақта әріптік белгіден сандық белгіге көшкен жыл |
№16 |
Ойын барысында тең ойынды ойыншы қанша рет ұсына алады? |
№17 |
Төреші кешіккен спортшыға нендей шара қолдануға құқылы? |
№18 |
Төреші берілген уақыт аяқталғанда ойынды тоқтата алады ма? |
р/с |
Сұрақтар мәтіні «Ә» топтамасы |
№1 |
ҚР ересектер чемпионаты мен Кубогына қатысушылардың дәрежесі қандай болуы тиіс? |
№2 |
Жеңімпаздарды анықтау тәртібі.Реттелмелі шв.жүйесі бойынша (жеке сынақта) |
№3 |
Отаулардың ескіше атауларын атап шығу |
№4 |
Аға төрешінің міндеттері? |
№5 |
Жарыс сипаттарын атап шығу |
№6 |
Командалық жарыста айналма жүйе қандай жағыдайда қолданылады? |
№7 |
Жарыс санаттары қандай? |
№8 |
Өткен жылғы командалық чемп-қа қатыспаған командаларды жеребеге орналастыру тәртібі |
№9 |
Жарыс құжаттарын атап шығу |
№10 |
Төрешілерге қолданатын жаза түрлері? |
№11 |
Жарыс ережесі қандай баптарды қамтиды? |
№12 |
Жарысқа қатысушыларға ойын алаңына кіргенде қойылатын негізгі талаптар? |
№13 |
Бас төрешілер алқасының жарыс аяқталғаннан кейінгі міндеттері? |
№14 |
Бас хатшының міндеттері? |
№15 |
Төрешілердің қолданатын жаза түрлері? |
№16 |
Екі ойыншыға да жеңіліс қандай жағыдайларда жарияланады? |
№17 |
Бас төреші орынбасарының міндеттері? |
№18 |
Сағаттардың жетіспеуіне байланысты сағатты ойынның аяғына қарай қоятын болса қалай болады? |
р/с |
Сұрақтар мәтіні «Б» топтамасы |
№1 |
Жеңімпаздарды анықтау тәртібі. Реттелмелі шв. жүйесі (командалық сынақта) |
№2 |
Бас хатшы орынбасарының міндеттері? |
№3 |
Кескінді Бухгольц коэффициенті туралы айтып беру |
№4 |
Ойын қандай жағыдайда аяқталған болып есептелінеді? |
№5 |
Даму (прогресс) коэффициенті туралы |
№6 |
Уақыт тапшылығына түскен ойыншыға жазу бланкасын толтыруға кім көмектесе алады? |
№7 |
Бергер коэффициенті туралы айтып беру |
№8 |
Қатардағы төрешінің іс-әрекетіне кім араласа алады? |
№9 |
Бухгольц коэффициенті туралы айтып беру |
№10 |
Айналма жүйемен жұмыс жасау тәртібі |
№11 |
Олимпиадалық жүйемен жұмыс жасау тәртібі |
№12 |
Реттелмелі швейцар жүйемен жұмыс жасау тәртібі |
№13 |
Қазақстан Респ-ң командалық чемпионатына 10-нан артық команда келсе, қандай жүйе қолданылады? |
№14 |
Жарысқа қатысушы спортшылар саны 31 ден асса, қанша тур ойнай алады? |
№15 |
Ресми жарыстарда классикалық алғашқы ойынның жеребесі қашан жасалады? |
№16 |
Ресми жарыстарда алғашқы ойын қашан басталуы тиіс? |
№17 |
Қағидадағы міндеттелінген немесе тыйым салынған баптар бұзылды. Сіздің әрекетіңіз? |
№18 |
Қатардағы төрешілер саны қалай анықталады? |
р/с |
Сұрақтар мәтіні «В» топтамасы |
№1 |
Екі ойыншыға да жеңіліс қандай жағыдайларда жарияланады? |
№2 |
«Иректеу ізі» тәсілін түсіндіріп беру |
№3 |
Шапшаң (блиц) және белсенді (рапид) ойындарына әр ойыншыға берілетін уақыт мөлшерлері? |
№4 |
Жеңімпаздарды анықтау тәртібі. Айналма жүйесі (командалық сынақта) |
№5 |
Наразылық қабылдау тәртібі |
№6 |
Құмалақтарды қолына алған ойыншы сол отаудан жүруге міндетті ме? |
№7 |
Наразылықты қарау тәртібі |
№8 |
Шектеулі уақыт мөлшерлері қандай? |
№9 |
Жүрістерге түсінік беру |
№10 |
Жарысты өткізу жүйелері қандай? |
№11 |
Қай жастағылар кіші жасөспірімдерге жатады? |
№12 |
Классикалық ойын түрінен әр күні қанша ойынға рұқсат? |
№13 |
Қай жастағылар жасөспірімдерге жатады? |
№14 |
Ойыншы жарыстан шығып кетсе немесе шығарылса? |
№15 |
Белгілі бір себептермен аяқталмай қалған ойын туралы |
№16 |
Кезекті ойынды бітірген ойыншының іс-әрекеті? |
№17 |
Бас төрешінің міндеті? |
№18 |
Бас хатшының міндеті? |
р/с |
Сұрақтар мәтіні «Ғ» топтамасы |
№1 |
Блиц жарысында түсіп кеткен құмалақты төреші алып бере ала ма? |
№2 |
Бөгде төреші қатардағы төрешінің ісіне араласа ала ма? (Біткен ойынның құмалақтарын санай ала ма?) |
№3 |
Даулы жағыдай туындағанда төреші сағатты тоқтата ала ма? |
№4 |
Ойын соңында екі ойыншының уақыттары бір мезгілде аяқталса, қай ойыншының уақыты бірінші аяқталғанын анықтау мүмкін болмаса, онда төреші қандай шара қолданады? |
№5 |
Сағат ойын аяғына қарай қойылса, төреші екі ойыншыға қанша уақыттан қояды? |
№6 |
Жарыстың Бас төрешісі жарыс барысында неге бағынышты? |
№7 |
Классикалық ойын барысында дау туындап ойыншылардың қайсысының айтқаны дұрыс екенін анықтау мүмкін емес жағыдайда қандай іс-әрекеттер қолданылады? |
№8 |
Қатардағы төрешілер міндеттері? |
№9 |
Жеңімпаздарды анықтау тәртібі. Реттелмелі шв. жүйесі (жеке сынақта) |
№10 |
Ретт.шв.жүйесі бойынша ойын саны кемінде қанша турдан тұрады? |
№11 |
Жарысқа қатысушылар саны 11 болса, швейц. жүйе бойынша жарыс қанша турдан тұрады? |
№12 |
Кл.ойын түрінен кіші жасөсп.мен жасөспірімдер әр күні қанша ойыннан артық ойнатпау керек? |
№13 |
Бір уақытта екі тақтамен ойнауға бола ма? |
№14 |
Тең ойын ұсыну белгісі қандай? |
№15 |
Ойыншы жазу бланкасын өзіне ыңғайлы етіп бүктеп алуына бола ма? |
№16 |
Тұздық алынған отауға құмалақтар жинауға бола ма? |
№17 |
Классикалақ ойын кезінде «түзеймін» деп ескертпей қолмен түзеген ойыншыға қандай шара қолданылады? |
№18 |
Тапсырыс алдын ала қанша күн бұрын беріледі? |
р/с |
Сұрақтар мәтіні «Г» топтамасы |
№1 |
Жарыс құжаттары? |
№2 |
Ресми жарыстардың жарқағаздарында қандай таңбалар болуы тиіс? |
№3 |
Жарысты ұйымдастыру алқасының атқаратын іс-шаралары |
№4 |
ҚР командалық чемпионатында командалар саны 10-нан асып кетсе жарыс қандай тәсілмен өтеді? |
№5 |
Ойын сандарын жұп жасауға бола ма? |
№6 |
Жарыс төрешілерінің басты қағидасы қандай? |
№7 |
ҚР ерлер арасындағы команд.чемпионатына әйел адамдар қатыса ала ма? |
№8 |
Жабылу салтанатына барлығы қатысуға міндетті ме? |
№9 |
Жарысқа қатысушылардың киім үлгілері? |
№10 |
Қанша турға қатарынан себепсіз қатыспаған ойыншы жарыстан шығарылады? |
№11 |
Ресми жарыстарда әр тур аяқталуға қанша уақыт қалғанда алаңда тек төрешілер мен лауазымды тұлғалар қалады? |
№12 |
Ескерту түрлері? |
№13 |
Неше ескерту береді? |
№14 |
Наразылық беру тәртібі |
№15 |
Уақыттар бір мезгілде аяқталса және кімнің сағаты бірінші құлағанын анықтау мүмкін болмаса, не істейміз? |
№16 |
Жеңімпаздарды анықтау тәртібі. Айналма жүйесі (жеке сынақта) |
№17 |
Қатаң шараға не жатады? |
№18 |
Ойын сағатын іске қосу тәртібі? |
Қосымша сұрақтар
р/с |
Сұрақтар мәтіні |
1 |
Спорттық дәрежелерді атап шығу |
2 |
Спорттық атақтарды атап шығу |
3 |
Спорттық төрешілердің деңгейлерін атап шығу |
4 |
Жасөспірімдерге берілетін спорттық дәрежелерді атап шығу |
5 |
Жасөспірімдерге берілетін дәрежелерде төрешілер құрамы қандай болуы тиіс? |
6 |
Жасөспірімдерге спорттық дәрежелерді кімдер береді? |
7 |
Ересектерге берілетін спорттық дәрежелерді атап шығу |
8 |
Ересектерге берілетін спорттық дәрежелерді кімдер береді? |
9 |
Ересектерге берілетін дәрежелерде төрешілер құрамы қандай болуы тиіс? |
10 |
«Спорт шеберлігіне үміткер» дәрежесін орындағандағы төрешілер құрамын ата |
11 |
I- дәрежесін орындағандағы төрешілер құрамын ата |
12 |
II және III- дәрежесін орындағандағы төрешілер құрамын ата |